วิทย์ม.ต้น: ใช้ Pillow ใน Python รวมภาพเข้าด้วยกัน

วันศุกร์ที่ผ่านมาเด็กๆหัดใช้ Pillow กันต่อครับ (ต่อจากศุกร์ที่แล้ว) คราวนี้โจทย์คือต่อภาพสองภาพเข้าด้วยกันโดยสามารถกำหนดความสูงหรือความกว้างภาพผลลัพธ์ได้ เด็กๆก็ศึกษาวิธีทำจาก https://automatetheboringstuff.com/chapter17/ และ https://pillow.readthedocs.io/en/stable/handbook/index.html และค่อยๆเขียนโปรแกรมไปครับ

หน้าตาของตัวโปรแกรมจะเป็นประมาณนี้ครับ:

สามารถดาวน์โหลด Jupyter Notebook ที่มีตัวอย่างโค้ดทั้งหมดที่นี่นะครับ

แรงเสียดทานและของเล่นรถกระเช้ามหัศจรรย์ ภาพยนตร์ทางม้าลาย

ผมไปทำกิจกรรมวิทยาศาสตร์กับเด็กประถมและอนุบาลสามมาครับ เด็กประถมได้พยายามอธิบายกลเป็นการฝึกคิดแบบวิทยาศาสตร์ ได้เล่นของเล่นกระเช้ามหัศจรรย์ที่ทำจากคลิปหนีบกระดาษและเชือก ประถมปลายได้คุยกันเรื่องแรงเสียดทานนิดหน่อย อนุบาลสามได้ดูภาพเคลื่อนไหวบนแผ่นกระดาษครับ

(อัลบั้มบรรยากาศกิจกรรมต่างๆอยู่ที่นี่นะครับ กิจกรรมประถมคราวที่แล้วเรื่อง “ภาพยนตร์ทางม้าลาย, เล่นไฟฟ้าสถิต” ครับ รวมทุกกิจกรรมอยู่ที่นี่นะครับ)

ก่อนอื่นเด็กประถมได้ดูมายากลนี้ครับ ดูเฉพาะตอนแรกที่เป็นกล ยังไม่ดูส่วนเฉลยตอนหลังนะครับ ไว้ดูเฉลยหลังจากได้พยายามคิดพยายามอธิบายว่ากลแต่ละกลทำอย่างไรกันก่อนครับ กลวันนี้คือกลลอยตัวครับ:

กิจกรรมนี้ฝีกเด็กๆให้คิดแบบวิทยาศาสตร์ครับ มีการสังเกต การตั้งสมมุติฐานเพื่ออธิบายสิ่งที่สังเกตมา การตรวจสอบสมมุติฐานกับข้อมูลที่สังเกตมา การตั้งสมมุติฐานใหม่เมื่อสมมุติฐานเดิมขัดกับข้อมูล นอกจากนี้เราพยายามให้เด็กๆมีความกล้าคิดและออกความเห็นครับ

จากนั้นเด็กๆก็ลองเล่นของเล่นกระเช้ามหัศจรรย์โดยเอาเชือกยาวๆมาพับครึ่ง แล้วร้อยปลายเชือกทั้งสองเข้ากับขาคลิปเหล็กหนีบกระดาษครับ:

ต่อไปก็เอาตรงกลางเชือกไปคล้องกับหลัก (เช่นนิ้ว หรือดินสอ หรือพนักพิงเก้าอี้) แล้วดึงปลายทั้งสองสลับกันจะพบว่าคลิปหนีบกระดาษเคลื่อนที่เข้าหาหรือเคลื่อนที่ออกจากหลักครับ ขึ้นกับว่าตอนร้อยปลายร้อยจากด้านในมาด้านนอกของคลิป หรือร้อยจากด้านนอกมาด้านในของคลิป และคลิปสามารถเคลื่อนที่จากที่ต่ำไปที่สูงได้เหมือนรถกระเช้าด้วยครับ

ผมให้เด็กๆเล่นและสังเกตว่าคลิปเคลื่อนที่ได้อย่างไร หลังจากเล่นและสังเกตการเคลื่อนที่เด็กๆพบว่าทุกครั้งที่มีการดึงเชือกขาข้างหนึ่งของคลิปจะติดกับเชือกแต่อีกข้างจะไม่ติดกับเชือก เด็กๆโตบางคนรู้จักว่ามันเกี่ยวกับแรงเสียดทานที่ไม่เท่ากันของขาทั้งสองข้างตอนดึงด้วยครับ

สำหรับท่านที่อยากเรียนรู้ให้ลึกซึ้งขึ้นเกี่ยวกับของเล่นแบบนี้ ผมแนะนำคลิปนี้ครับ:

สำหรับเด็กอนุบาลสาม ผมให้เด็กๆเล่นภาพยนตร์ทางม้าลายคือเล่นภาพเคลื่อนไหวบนกระดาษโดยเอาแผ่นใสพลาสติกที่มีลายดำพาดเหมือนทางม้าลายลากไปบนแผ่นกระดาษที่พิมพ์ลวดลายไว้ ทำให้ดูเหมือนมีการเคลื่อนไหวครับ เป็นการเล่นทำนองเดียวกับพี่ประถมสัปดาห์ที่แล้วครับ เด็กๆพอเข้าใจว่ามีหลายภาพต่อๆกันและเห็นทีละภาพครับ (เพิ่มเติม: ดูโปรแกรมสร้างภาพแบบนี้ที่ วิทย์ม.ต้น: หัดใช้ PILLOW ใน PYTHON เพื่อจัดการภาพ นะครับ)

วิทย์ม.ต้น: Cognitive Biases สามอย่าง, ประดิษฐ์เครื่องฟอกอากาศแบบง่ายๆ

วันนี้เราก็คุยกันเรื่อง cognitive biases สามอย่างที่เด็กๆไปอ่านในหนังสือ The Art of Thinking Clearly ในสัปดาห์ที่ผ่านมาครับ คราวนี้เรื่อง Groupthink, Neglect of Probability, และ Scarcity Error

Groupthink คือการตัดสินใจตามๆกัน อาจเป็นเพราะไม่อยากขัดเสียงส่วนใหญ่ หรือคิดว่าคนอื่นๆคิดดีแล้วเราขี้เกียจคิดก็ตัดสินใจตามๆเขา ในการประชุมใดๆก็ตามถ้ามีการตัดสินใจแบบเหมือนกันหมดให้ระวังและพยายามหาเหตุผลและข้อมูลมาแย้งว่ามีอะไรบ้างด้วย

Neglect of probability คือการที่คนเรากะประมาณความน่าจะเป็นต่างๆไม่ถูกต้องหรือไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง ทำให้ประมาณความเสี่ยงต่างๆผิดพลาด ยกตัวอย่างเช่นเราไม่เข้าใจโอกาสถูกล็อตเตอรี่ต่างๆ หรือไม่สามารถแยกได้ระหว่างความน่าจะเป็น 1/หมื่น 1/ล้าน 1/100ล้าน ฯลฯ

Scarcity error คือการที่เราให้มูลค่ากับของที่มีจำกัดมากกว่าความเป็นจริง จะพบเห็นบ่อยๆตามร้านค้าหรือเว็บขายของที่บอกว่าของมีจำนวนจำกัด หรือซื้อได้จำกัดจำนวนชิ้น หรือลดราคาถึงวันที่…เท่านั้น หรือการที่คนยินดีจ่ายเงินมากๆกับของที่มีจำกัดทั้งๆที่บางทีของนั้นๆไม่ได้ดีกว่าแบบอื่นๆที่มีจำนวนมากกว่า

จากนั้นผมเล่าเรื่องไส้กรองอากาศ HEPA ให้เด็กๆฟัง แล้วเด็กๆก็ช่วยกันประกอบเครื่องฟอกอากาศแบบง่ายๆที่เอาพัดลมและไส้กรองอากาศมาต่อกัน ทำตามแบบที่ผมทดลองทำแบบนี้ครับ ผมเคยทดลองสำหรับห้องปิด 30 ตารางเมตรต้องใช้เวลาประมาณ 2-3 ชั่วโมงที่จะลด PM 2.5 จาก 50 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตรเป็น 22 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร โดยมีพัดลมปกติอีกตัวเป่าลมผ่านหน้าเครื่องกรองให้อากาศไหลเวียนเยอะๆ:

บันทึกกิจกรรมวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กๆ อยากให้คุณพ่อคุณแม่คุณครูเอาไปประยุกต์เล่นกับเด็กๆเยอะๆครับ :-)