วันนี้ผมบันทึกเสียงสั้นๆเรื่องวิทยาศาสตร์ทั่วไปในรายการ Sci & Tech ที่วิทยุไทยพีบีเอสเรื่องวัคซีน (สรุปคือประโยชน์สูงมาก ความเสี่ยงต่ำมาก ควรฉีดวัคซีนพื้นฐานเป็นอย่างน้อย ดีต่อตนเองและส่วนรวม) เลยเอาลิงก์ที่ผู้สนใจเข้าไปดูเพิ่มเติมมารวมไว้ที่นี่ครับ:

วัคซีนพื้นฐานของประเทศไทยที่เด็กๆทุกคนควรฉีด

การฉีดวัคซีนเป็นเรื่องประโยชน์ส่วนตนและส่วนรวม:

วัคซีนทำงานอย่างไร และผลกระทบเป็นอย่างไร (แหล่งอ้างอิงของวิดีโอ):

สรุปเรื่องราวของหมอที่หลอกชาวบ้านว่าฉีดวัคซีนทำให้เป็นออทิสติก (แบบภาษาไทยอยู่นี่ครับ)

science class, ภาษาไทย, มัธยม, สอนเด็กๆ

วิทย์ม.ต้น: เขียนโปรแกรม Python หาด้านสามเหลี่ยมมุมฉากที่เป็นจำนวนเต็ม (เช่น 3-4-5), หัดใช้ range()

2019/05/17 Pongskorn Saipetch Leave a comment

สัปดาห์ที่แล้วเด็กม. 2-3 ได้การบ้านไปให้พยายามหาเลขจำนวนเต็ม a, b, c ที่สามารถเป็นด้านของสามเหลี่ยมมุมฉากได้ และ a < b < c ซึ่งแปลว่า a² + b² = c² โดยเราจะดูถึง c มีขนาดไม่เกิน 1,000

เด็กๆหลายคนก็พยายามทำและสำเร็จ วันนี้ผมจึงแสดงขบวนการที่ผมเขียนแต่ละขั้นตอนว่าผมทำอย่างไร ให้เห็นว่าผมเขียนทีละนิดและตรวจสอบว่าแต่ละขั้นตอนทำงานอย่างที่ผมคิดหรือเปล่า เพิ่มการทำงานไปทีละน้อยๆจนทำงานครบอย่างที่ต้องการ ไม่ใช่เขียนโปรแกรมไปทีละเยอะๆแล้วผลที่ได้ผิดแต่งงไม่รู้ว่าผิดตรงไหน เป็นตัวอย่างให้เด็กๆไปทดลองทำตามครับ

โค้ดม. 2-3 ของวันนี้อยู่ใน Jupyter Notebook อันนี้ครับ

จริงๆแล้วปัญหานี้เรียกว่า Pythagorean Triple และมีวิธีหาที่ดีกว่านี้ครับ แต่คณิตศาสตร์ที่เกี่ยวข้องซับซ้อนเกินความเข้าใจของเด็กๆ จึงใช้วิธีที่เด็กเข้าใจให้คอมพิวเตอร์ทำงานลองคำนวณและตรวจสอบให้ ส่วนวิธีที่ดีกว่านี้สามารถอ่านได้ที่ Pythagorean triple และ Tree of primitive Pythagorean triples นะครับ

สำหรับเด็กม. 1 ผมสอนให้รู้จักการทำงานซ้ำๆโดยใช้ for x in range(…) และให้รู้จักสร้างฟังก์ชั่นง่ายๆไปคำนวณสิ่งต่างๆในวิชาอื่นๆดูครับ แล้วให้ใช้ความรู้นี้คำนวณดูอัตราการเติบโตที่เปอร์เซ็นต์ต่างๆว่าต่างกันมากแค่ไหนครับ

โค้ดม. 1 ของวันนี้อยู่ใน Jupyter Notebook อันนี้ครับ

education, science class, ภาษาไทย, สอนเด็กๆ

ร่างกายของเรา, คิดวิธีหาปริมาณอากาศหายใจ

2019/05/16 Pongskorn Saipetch Leave a comment

ผมไปทำกิจกรรมวิทย์กับเด็กๆมาครับ เด็กๆได้หัดคิดแบบวิทย์โดยพยายามอธิบายมายากล ประถมต้นได้รู้จักเว็บ zygotebody.com เพื่อดูส่วนประกอบของร่างกาย ประถมปลายได้คิดหาทางวัดปริมาณอากาศที่เราหายใจแต่ละครั้ง

(อัลบั้มบรรยากาศกิจกรรมต่างๆอยู่ที่นี่นะครับ กิจกรรมประถมคราวที่แล้วเรื่อง “เจาะลูกโป่งดู Laminar flow, ปี่หลอดพลาสติก” ครับ ลิงก์รวมทุกกิจกรรมอยู่ที่นี่นะครับ)

ก่อนอื่นเด็กประถมได้ดูมายากลนี้ครับ ดูเฉพาะตอนแรกที่เป็นกล ยังไม่ดูส่วนเฉลยตอนหลังนะครับ ไว้ดูเฉลยหลังจากได้พยายามคิดพยายามอธิบายว่ากลแต่ละกลทำอย่างไรกันก่อนครับ กลวันนี้คือกลเหรียญล่องหน:

และกลเลือกดินสอสี:

กิจกรรมนี้ฝีกเด็กๆให้คิดแบบวิทยาศาสตร์ครับ มีการสังเกต การตั้งสมมุติฐานเพื่ออธิบายสิ่งที่สังเกตมา การตรวจสอบสมมุติฐานกับข้อมูลที่สังเกตมา การตั้งสมมุติฐานใหม่เมื่อสมมุติฐานเดิมขัดกับข้อมูล นอกจากนี้เราพยายามให้เด็กๆมีความกล้าคิดและออกความเห็นครับ

ต่อจากนั้นเด็กๆประถมต้นก็ได้รู้จักเว็บแสดงส่วนประกอบต่างๆของร่างกายชื่อ Zygote Body ครับ หน้าตาเว็บจะเป็นอย่างนี้:

ผมเล่าให้เด็กๆฟังว่าเรามีระบบเส้นเลือดที่เลือดไหลเวียนไปทั่วร่างกาย มีระบบประสาทที่มีสัญญาณไฟฟ้าวิ่งไปมาระหว่างสมองและอวัยวะต่างๆ เล่าให้เด็กๆฟังว่าเราอาจตายได้อย่างไรบ้าง เช่นถ้าเส้นเลือดฉีกขาดแล้วเลือดไหลออกมาเราก็จะไม่มีเลือดวิ่งไหลเวียนในร่างกาย หรือถ้ามีไฟฟ้ามากพอวิ่งผ่านหัวใจเรา ไฟฟ้านั้นจะทำให้สัญญาณไฟฟ้าที่กระตุ้นให้หัวใจเต้นแปรปรวนไป แล้วหัวใจก็จะหยุดเต้น

สำหรับเด็กประถมปลายผมให้เด็กๆคิดว่าเราจะวัดปริมาณอากาศที่เราหายใจในแต่ลมหายใจอย่างไร เด็กๆให้วัดปริมาตรร่างกายของเราตอนหายใจเข้าเปรียบเทียบกับหายใจออก (เช่นอาจไปแช่น้ำแล้วหายใจเข้า-หายใจออก แล้วดูระดับน้ำที่เปลี่ยน) มีไอเดียว่าให้เป่าลมเข้าถุงดูว่ากี่ครั้งถึงจะเต็ม เด็กๆบางคนเห็นอุปกรณ์ขวดพลาสติกที่ผมเตรียมไปจึงเดาว่าเป่าใส่ขวดได้ไหม วันนี้ผมเลยให้เด็กๆทดลองวัดลมหายใจโดยให้เป่าแทนที่น้ำในขวดอย่างนี้ครับ: