ผมไปทำกิจกรรมวิทย์กับเด็กๆประถมศูนย์การเรียนปฐมธรรมและเด็กอนุบาลสามอนุบาลบ้านพลอยภูมิมาครับ เด็กประถมต้นเล่นกับแรงลอยตัวของน้ำ ประถมปลายเล่นกับลมโดยเป่าเทียนผ่านสิ่งกีดขวาง อนุบาลสามเล่นกับท่อกระดาษทรงพลัง
(อัลบั้มบรรยากาศกิจกรรมประถมอยู่ที่นี่ กิจกรรมอนุบาลสามอยู่ที่นี่ ส่วนลิงก์รวมทุกกิจกรรมอยู่ที่นี่นะครับ)
ก่อนอื่นเด็กประถมได้ดูมายากลนี้ครับ ดูเฉพาะตอนแรกที่เป็นกล ยังไม่ดูส่วนเฉลยตอนหลัง แล้วดูเฉลยหลังจากได้พยายามคิดพยายามอธิบายว่ากลแต่ละกลทำอย่างไรกันก่อน กลวันนี้คือต่อเชือกที่ถูกตัดเป็นชิ้นๆครับ:
กิจกรรมนี้ฝีกเด็กๆให้คิดแบบวิทยาศาสตร์ มีการสังเกต การตั้งสมมุติฐานเพื่ออธิบายสิ่งที่สังเกตมา การตรวจสอบสมมุติฐานกับข้อมูลที่สังเกตมา การตั้งสมมุติฐานใหม่เมื่อสมมุติฐานเดิมขัดกับข้อมูล นอกจากนี้เราพยายามให้เด็กๆมีความกล้าคิดและออกความเห็นครับ
สำหรับเด็กประถมต้น ผมเอากาละมังใส่น้ำมาแล้วบอกเด็กๆว่าจะลอยลูกแก้วบนน้ำให้ดู (สัปดาห์ที่แล้วเด็กๆสามารถลอยคลิปโลหะหนีบกระดาษบนผิวน้ำได้ด้วยแรงตึงผิว) ผมค่อยๆวางลูกแก้วช้าๆให้เด็กตื่นเต้น แต่วางกี่ครั้งลูกแก้วก็จม แรงตึงผิวไม่พอที่จะรับลูกแก้วให้ลอยไว้ได้ แต่ถ้าเราใช้ตัวช่วยโดยเอาฟอยล์อลูมิเนียมมาปูเป็นแพเราก็จะลอยได้
ผมแจกลูกแก้วและฟอยล์อลูมิเนียมให้เด็กๆพยายามทำแพรูปร่างต่างๆดูว่าใครจะใส่ลูกแก้วได้มากๆโดยไม่จมกันครับ เด็กๆก็แยกย้ายกันเล่นกันง่วนไป
สำหรับเด็กประถมปลาย ผมให้เล่นกับลมต่อครับ คราวนี้เราเป่าเทียนให้ดับโดยให้ลมไหลไปตามผิวสิ่งกีดขวางกัน:
เราอาศัยปรากฏการณ์ที่ของไหลเช่นลมหรือน้ำชอบวิ่งไปตามผิวสิ่งกีดขวาง (Coandă effect) เนื่องจากเรามองไม่เห็นสายลม (แม้ว่าจะรู้สึกได้) เราจึงดูสายน้ำแทนครับ มันทำตัวคล้ายๆกัน:
จากนั้นเด็กๆก็แยกย้ายกันทดลองเองครับ:
สำหรับเด็กอนุบาลสาม ผมให้เล่นท่อกระดาษทรงพลังกันครับ วิธีทำตามคลิปนี้:
เด็กๆได้สังเกตว่าถ้าท่อกระดาษยังตรงๆอยู่ มันจะรับน้ำหนักกดได้เยอะมาก และยิ่งมีหลายท่อ ก็ยิ่งรับน้ำหนักได้มากขึ้น เพราะมันช่วยกันรับน้ำหนักนั่นเอง
ต่อมาผมเอาแกนกระดาษทิชชู่หลายๆอันมาต่อเป็นฐานแล้วอุ้มเด็กๆให้ไปยืนกันข้างบน เด็กๆสนุกสนานกิ๊วก๊าวกันใหญ่
หลังจากเล่นเสร็จแล้ว ผมอธิบายเพิ่มเติมโดยถามเด็กๆว่าใครรู้บ้างกระดาษทำมาจากอะไร เด็กๆหลายคนก็รู้ว่าทำมาจากไม้ ผมก็เล่าเรื่องคร่าวๆว่าคนเอาต้นไม้ไปย่อยเป็นชิ้นเล็กๆผสมน้ำและสารเคมีกัดสีให้ขาว แล้วเอาลูกกลิ้งมารีดเอาน้ำออก แล้วเราก็ได้กระดาษแผ่นบางๆขาวๆ ผมบอกว่าดังนั้นจริงๆแล้วแผ่นกระดาษก็เหมือนไม้ที่บางมากๆ ถ้าเราเอามาม้วนแน่นๆ มันก็จะแข็งและรับน้ำหนักได้มากครับ
ผมเคยทำคลิปเรื่องนี้ไว้ในช่องเด็กจิ๋ว & ดร. โก้บน YouTube ด้วยครับ เชิญชมนะครับ: