ผมบันทึกเสียงสั้นๆวิทยาศาสตร์ทั่วไปในรายการ Sci & Tech ที่วิทยุไทยพีบีเอสเรื่องการตรวจเชื้อโควิด-19 เลยเอาสรุปและลิงก์ที่ผู้สนใจเข้าไปดูเพิ่มเติมมารวมไว้ที่นี่ครับ

สรุปคือ:

1. ก่อนจะตรวจ ควรประเมินความเสี่ยงของตนเองก่อนเช่นที่แบบฟอร์มของกรมควบคุมโรค (https://covid19.th-stat.com/th/self_screening), แบบประเมินความเสี่ยงรพ. ราชวิถี (https://covid19.th-stat.com/th/self_screening), หรือโควิทบอท (https://www.facebook.com/covid19bot/) ถ้าประเมินแล้วเสี่ยงถึงควรไปตรวจ การไปตรวจที่โรงพยาบาลโดยไม่จำเป็นอาจทำให้มีโอกาสไปติดเชื้อมากขึ้น หรืออาจไม่ได้รับการตรวจ หรือไม่สามารถยืนยันว่าไม่ติดเชื้อเพราะอยู่ในระยะฟักตัว
   
2. วิธีตรวจตอนนี้มีสองวิธีหลักๆคือ RT-PCR และ Rapid Test (ชื่อเต็มคือ Covid-19 IgM/IgG Rapid Test)
   
3. RT-PCR เป็นวิธีมาตรฐานหลัก เป็นการตรวจหาพันธุกรรมของไวรัสโควิด-19 โดยตรง ส่วน RT คือการใช้เอนไซม์เปลี่ยนพันธุกรรมของไวรัสจากรูป RNA ให้เป็นแบบ DNA ส่วน PCR คือขั้นตอนเพิ่มจำนวน DNA โดยการใช้อุณหภูมิสูงต่ำสลับกันไป ข้อดีคือตรวจได้ตั้งแต่เริ่มมีไวรัสในร่างกาย (เริ่มจากหนึ่งหรือไม่กี่วันหลังได้รับเชื้อ) ผลลัพธ์ชัดเจน สามารถฟันธงได้ว่ามีหรือไม่มีไวรัส ข้อเสียคือใช้เวลาหลายชั่วโมง ต้องใช้บุคลากรทำงานมากกว่า อุปกรณ์ราคาสูง ต้นทุนสูงกว่า
   
4. Rapid Test เป็นวิธีตรวจหาภูมิคุ้มกันที่ร่างกายสร้างขึ้นเพื่อสู้กับไวรัส ดังนั้นต้องรอให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันก่อนซึ่งใช้เวลาเป็นสัปดาห์ ข้อดีคือทำง่ายกว่า เร็วกว่า ราคาถูกกว่า ข้อเสียคือแปลผลยากกว่า เช่นตรวจไม่พบภูมิต้านทานอาจเป็นเพราะมาตรวจเร็วเกินไปร่างกายยังไม่มีภูมิ คนอาจประมาทได้ถ้าไม่เข้าใจ ถ้าตรวจพบภูมิต้านทานก็ต้องยืนยันด้วยวิธี RT-PCR อีกครั้ง ต้องแปลผลโดยผู้มีความรู้
   
5. มีคนพยายามขายชุด Rapid Test ให้ตรวจด้วยตนเองที่บ้าน เป็นสิ่งที่เราไม่ควรไปยุ่งด้วยเพราะเราไม่มีความรู้พอที่จะแปลผล และเราอาจทำให้เชื้อโรคอื่นๆในเลือดติดต่อไปยังผู้อื่นด้วย เป็นการเสียเงินฟรีและอาจก่ออันตรายมากขึ้นอีก โดยไม่ได้ข้อมูลหรือความรู้อะไรเพิ่มขึ้นเลย
   
6. เริ่มมีเทคโนโลยีใหม่ๆเพื่อตรวจให้แม่นยำแบบ RT-PCR แต่ลดเวลาและต้นทุนลง เช่นเครื่องตรวจใหม่ของบริษัท Abbott ที่แทนที่ขบวนการ PCR ที่ใช้เวลามากจากการเปลี่ยนอุณหภูมิขึ้นลงเป็นการทำงานของเอ็นไซม์ที่อุณหภูมิคงที่ ทำให้ใช้เวลาน้อยลง และต้นทุนการตรวจต่ำลง

ลิงก์ที่น่าสนใจ:

แถลงการณ์ สมาคมเทคนิคการแพทย์แห่งประเทศไทย เรื่อง การตรวจหาเชื้อโควิด – 19 (COVID 19 ) ด้วยตนเองที่บ้าน

Chula COVID-19 Strip Test – Quick and Easy COVID-19 Screening

Here’s How Coronavirus Tests Work—and Who Offers Them

Coronavirus testing is ramping up. Here are the new tests and how they work.

PCR ทำงานอย่างไร:

RT ทำงานอย่างไร:

RT-PCR ทำงานอย่างไร:

ตัวอย่างอุปกรณ์ตรวจแบบใหม่ๆที่อาจจะมาช่วยในเวลาอันใกล้:

Abbott coronavirus test approved by FDA, could deliver results in 15 minutes