วันนี้เด็กๆเริ่มรู้จัก Cognitive Biases หรือวิธีคิดของสมองพวกเราที่อาจทำให้เราเข้าใจความจริงรอบๆคลาดเคลื่อนไปครับ

เด็กๆลองฟังเรื่อง Outcome Bias, Sunk Cost Fallacy, และ Motivation Crowding  จากคลิปนี้ครับ:

เราจะมีการบ้านทุกสัปดาห์ให้เด็กๆไปอ่านหนังสือ The Art of Thinking Clearly ซึ่งเขียนโดยคุณ Rolf Dobelli ในคลิปข้างบนครับ อ่านสัปดาห์ละ 3 หัวข้อ แล้วเขียนสรุปเพื่อความเข้าใจตนเอง หนังสือสรุปวิธีคิดผิดพลาดของมนุษย์เป็นข้อย่อยๆให้อ่านง่ายๆครับ 

บทแรกจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับ Survivorship Bias หรือเราอาจตัดสินใจผิดเพราะเราสังเกตเห็นแต่สิ่งที่ “รอด” มาได้เท่านั้น ไม่เห็นส่ิงที่ “ไม่รอด” เช่นการกินสมุนไพรรักษามะเร็ง เราจะได้ยินเฉพาะจากคนที่กินแล้วไม่ตายเท่านั้น เรามักจะไม่ได้ยินเรื่องราวจากคนตายไปแล้ว

อีกตัวอย่างก็คือปัญหาสมัยสงครามโลกครั้งที่สองที่ว่าจะเสริมเกราะให้เครื่องบินตรงไหนดีถ้าเรามีข้อมูลว่าเครื่องบินที่ออกไปรบและบินกลับมามีรอยกระสุนตรงไหนบ้าง ยกตัวอย่างดังภาพนี้ที่แสดงตำแหน่งที่เครื่องบินหลายๆลำโดนยิงตรงไหนกันบ้าง (ไม่ใช่ว่าลำเดียวโดนยิงเยอะอย่างนี้นะครับ แต่เป็นตำแหน่งรวมๆกันจากเครื่องบินหลายๆลำ):

คนส่วนใหญ่จะบอกว่าควรติดเกราะเพิ่มแถวๆที่ถูกยิงเยอะๆสิ แต่จริงๆแล้วลืมไปว่าเราเห็นข้อมูลเฉพาะเครื่องบินที่รอดกลับมาเท่านั้น พวกที่ถูกยิงที่เครื่องยนต์หรือที่นั่งนักบินจะไม่รอดกลับมา ดังนั้นจึงควรเสริมเกราะแถวๆที่มีจุดแดงๆน้อยๆ

เวลาเหลืออีกหน่อย เราจึงดูคลิปเรื่อง Cognitive Biases อีกคลิปครับ: