Category Archives: math

A Barnsley’s Fern In 7 Lines of Mathematica

I used to draw a Barnsley’s fern with a program written in Pascal when I was 19 years old. Yesterday someone asked about it in a forum I visited, so I drew another one using Mathematica. The code is much shorter this time. (I’m sure that many people can shorten it even more.)
Here’s the code to draw the fern with 10,000 points. You can copy and paste and run it in Mathematica:

          

ifsFern[p_] := Module[{i},
i = Random[Integer, 99];
If[i < 1, Return[{{0., 0.}, {0., .16}}.p ]];
If[i >= 1 && i < 86, Return[{{0.85, 0.04}, {-0.04, 0.85}}.p + {0., 1.6}]];
If[i >= 86 && i < 93, Return[{{0.20, -0.26}, {0.23, 0.22}}.p + {0., 1.6}]];
If[i >= 93, Return[{{-0.15, 0.28}, {0.26, 0.24}}.p + {0., 0.44}]]]


Graphics[{RGBColor[0, 0.5, 0], Point[NestList[ifsFern, {0, 0}, 10000]]}]


The result looks like this:

แก้สมการด้วยวิธีของนิวตัน

 
มีเด็กๆที่สนใจคณิตศาสตร์มาถามผมว่าสมการทั่วๆไปแก้ออกมาเป๊ะๆไม่ได้แล้วเราทำอย่างไร ผมก็บอกว่าสมการส่วนใหญ่เราต้องหาคำตอบด้วยการประมาณเอาครับ ซึ่งวิธีอันหนึ่งที่เราสามารถใช้ได้ง่ายๆก็คือวิธีของนิวตัน ข้างล่างนี้เป็นกระทู้ที่ผมเขียนไว้ที่ Mahidol Physics Educational Center ครับ:

******

สำหรับปัญหาที่เราแก้สมการโดยตรงไม่ได้ เราต้องแก้ด้วยวิธีประมาณด้วยตัวเลขครับ วิธีที่ใช้กันบ่อยๆวิธีหนึ่งก็คือวิธีการของนิวตัน (Newton’s method: http://en.wikipedia.org/wiki/Newton’s_method) ครับ

วิธีการของนิวตันบอกว่า ถ้าจะแก้สมการ f(x) = 0 ให้เราเดาค่า x มาสักค่า (เรียกมันว่า x0) ก็แล้วกัน แล้วค่า x อันต่อไป (เรียกมันว่า x1) ที่น่าจะทำให้ f(x) ใกล้ศูนย์มากขึ้น ควรจะคำนวณอย่างนี้ครับ:

x1 = x0 – f(x0)/f'(x0) โดยที่ f'(x) คือ derivative ของ f(x) ครับ

ถ้าค่า x1 ทำให้ f(x) ไม่ใกล้ 0 พอ เราก็หา x2, x3, x4, … ไปเรื่อยๆจนเราพอใจว่าค่า f(xn) ใกล้ 0 พอแล้ว โดยที่ xn หาได้จาก xn-1 ดังนี้ครับ:

xn = xn-1 – f(xn-1)/f'(xn-1)

ถ้าจะทำการคำนวณด้วยวิธีของนิวตันใน Mathematica สามารถทำอย่างนี้ครับ:

newtonSolve[f_, guess_, steps_] := NestList[ #1 – f[#1]/f'[#1] &, guess, steps]

f คือฟังค์ชั่นที่เราจะหา f(x) = 0
guess คือค่าที่เราเดาตอนแรกว่า f(guess) น่าจะไม่ห่างจาก 0 นัก
steps คือจำนวนครั้งที่เราจะทำการทำวิธีของนิวตันซำ้ๆกัน

ยกตัวอย่างเช่น เราจะหาค่ารูทที่สองของสอง เราก็เขียนสมการ f(x) = x^2 -2 = 0 ก่อน เพราะค่า x เท่ากับรูทที่สองของสองจะแก้สมการนั้นพอดี:

f[x_] := x^2 – 2

แล้วเราก็เรียก newtonSolve ด้วยฟังค์ชั่น f โดยเดาค่า guess = 1 และให้ทำซ้ำสักห้าครั้ง:

newtonSolve[f, 1, 5]

แล้วเราก็ได้ผลดังนี้: {1, 3/2, 17/12, 577/408, 665857/470832, 886731088897/627013566048}

Mathematica ทำการคำนวณให้เป็นค่าเศษส่วนไม่มีทศนิยม เพราะเราเดาด้วยค่า 1 ซึ่งเป็นจำนวนที่ไม่มีการประมาณเข้ามาเกี่ยวข้อง ถ้าเราต้องการคำตอบเป็นเลขทศนิยม เราก็ควรเดาด้วยค่า 1.0 ดังนี้:

newtonSolve[f, 1.0, 5]

แล้วเราก็จะได้ผลดังนี้: {1., 1.5, 1.41667, 1.41422, 1.41421, 1.41421} ซึ่งเราจะเห็นว่า 1.41421 นั้นเป็นค่าประมาณของรูทที่สองของสองได้ดีทีเดียว

นักศึกษาลองไปทดลองดูครับ

มีใครอยากลองอธิบายว่า newtonSolve[f_, guess_, steps_] := NestList[ #1 – f[#1]/f'[#1] &, guess, steps] ทำงานอย่างไรใน Mathematica ไหมครับ เป็นการฝึกความเข้าใจเรื่อง Pure function และ Functional programming ครับ

******

บวกเลขเป็นรูปทรงและกระดาษจอมพลัง

(คราวที่แล้วเรื่องของเล่น “หลอดเลี้ยงลูกบอล” อยู่ที่นี่ครับ ถ้าท่านได้รับข้อความเหล่านี้ทางอีเมล์แต่ไม่เห็นวิดีโอคลิป เข้ามาดูที่ https://witpoko.com/ นะครับ)

เมื่อวานเป็นวันอังคารที่ผมได้เข้าไปสอนเด็กๆประถมกลุ่มบ้านเรียนปฐมธรรมและเด็กอนุบาลโรงเรียนบ้านพลอยภูมิอีกครั้ง คราวนี้ห้องอนุบาลสองไม่ว่างเรียนจึงได้แต่สอนเด็กๆอนุบาลสามเท่านั้น
 
วันนี้เด็กประถม 1, 2, 3 ได้เห็นการบวกเลขที่มีรูปแบบสวยๆ และเด็กอนุบาลได้ดูการแสดงกระดาษจอมพลังครับ

Continue reading บวกเลขเป็นรูปทรงและกระดาษจอมพลัง