วิทย์ม.ต้น: อย่าโดนหลอกโดยหมอดูและผู้วิเศษทั้งหลาย, การเหนี่ยวนำไฟฟ้า, โฮโมโพลาร์มอเตอร์

วันนี้เราคุยกันเรื่องเหล่านี้ครับ:

1. คนเชื่อหมอดูเพราะคนเลือกฟังเลือกจำ (Confirmation Bias) ดังนั้นมักจะจำคำทำนายที่ตนเองคิดว่าใกล้เคียง และลืมคำทำนายที่ไม่ถูก หมอดูรู้จักอ่านปฏิกริยาตอบสนองของลูกค้า (เทคนิคพวก Cold Reading) หมอดูพูดข้อมูลที่เข้ากันได้กับผู้คนทั่วไปออกมาหลากหลาย (Forer Effect) แล้วให้ลูกค้าเลือกฟังเลือกจำเอง

2. ตัวอย่างนักเล่นกลที่หลอกชาวบ้านว่าเป็นผู้วิเศษและหาเงินได้เป็นแสนล้านบาทก็เช่นไสบาบา หรือนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์ที่ตั้งศาสนาหาเงินเช่น L. Ron Hubbard ที่ก่อตั้ง Scientology

3. คนที่เชื่ออะไรไปแล้วบางทีจะไม่สามารถเปลี่ยนความเชื่อได้ด้วยเหตุผล หลักฐาน ข้อมูลต่างๆ โดยจะปฏิเสธสิ่งที่ขัดกับความเชื่อตนเองหรือสร้างคำอธิบายต่างๆให้ความเชื่ออยู่รอดต่อไปแม้จะขัดกับหลักฐานก็ตาม (พยายามกำจัด Cognitive Dissonance)

4. แนะนำให้เด็กอ่านโพสต์นี้ครับ:

เคยเจอใครที่เป็นแบบนี้ไหมครับ ? เขาทำความผิดอะไรบางอย่าง ซึ่งเขาไม่รู้ว่าตัวเองทำผิด แต่เมื่อมีคนชี้ให้เห็นว่าเขาทำผิด…

Posted by เรื่องเล่าจากร่างกาย by หมอเอ้ว ชัชพล on Saturday, November 7, 2020

5. เด็กๆได้ดูคลิปว่าแม่เหล็กแรงๆดูดเหล็กในเลือดเราหรือไม่:

6. คุยกันเรื่องกระแสไฟฟ้าทำให้เกิดสนามแม่เหล็ก ทดลองโดยตัดฟอยล์อลูมิเนียมเป็นเส้นยาวๆ เอาแม่เหล็กๆมาอยู่ใกล้ๆ มันก็ไม่ดูดกัน เมื่อปล่อยไฟฟ้าผ่านเส้นฟอยล์อลูมิเนียมใกล้ๆแม่เหล็ก ปรากฎว่าฟอยล์ขยับตัวครับ เราสังเกตว่าเส้นอลูมิเนียมมันขยับตัวเมื่อมีไฟฟ้าผ่านมัน และถ้าสลับขั้วไฟฟ้ามันก็ขยับต่างจากเดิมด้วย นอกจากนี้ถ้าเราวางแม่เหล็กให้มันขยับง่ายๆ แม่เหล็กเองก็ขยับตัวด้วยในบางครั้ง เราถ้าเราปล่อยกระแสไฟฟ้าเป็นจังหวะ ฟอยล์ก็จะขยับตาม นี่คือคลิปการทดลองในอดีตครับ:

หลักการนี้ใช้ประดิษฐ์ลำโพงด้วยครับ ลำโพงทำงานโดยมีแผ่นกระดาษหรือพลาสติกบางๆติดอยู่กับขดลวดที่ถูกล้อมรอบด้วยแม่เหล็ก เมื่อมีกระแสไฟฟ้าวิ่งเข้าขดลวดก็จะทำให้ขดลวดเป็นแม่เหล็กไฟฟ้า เกิดการผลักและดูดกับแม่เหล็กทำให้ขดลวดและแผ่นกระดาษหรือพลาสติกบางๆขยับตัว ดันอากาศออกมาเป็นคลื่นเสียง ลำโพงเป็นอุปกรณ์ที่เปลี่ยนสัญญาณไฟฟ้าเป็นการเคลื่อนไหวที่ทำให้เกิดการสั่นของอากาศที่เป็นเสียงนั่นเอง:

ส่วนไมโครโฟนเป็นอุปกรณ์ที่ทำงานในทางกลับกัน คือเป็นอุปกรณ์ที่เปลี่ยนการเคลื่อนไหวจากคลื่นเสียงให้กลายเป็นสัญญาณไฟฟ้า ในทางหลักการแล้วเราสามารถมองไมโครโฟนเป็นลำโพงที่เราไม่ได้ป้อนสัญญาณไฟฟ้าเข้าไป แต่มีคลื่นเสียงมากระทบแผ่นกระดาษด้านหน้าทำให้ขดลวดด้านหลังสั่น ขดลวดที่เคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็กจะมีกระแสไฟฟ้าวิ่ง เราสามารถเอากระแสไฟฟ้าเหล่านั้นไปใช้ต่อได้ เช่นบันทึกว่าไมโครโฟนรับเสียงอะไรมาบ้าง:

7. เราใช้ไฟฟ้าและแม่เหล็กสร้างมอเตอร์แบบง่ายๆ หลักการคือเมื่อกระแสไฟฟ้าไหลใกล้ๆแม่เหล็ก จะมีแรงดูดหรือแรงผลักกระทำกับกระแสไฟฟ้าและแม่เหล็ก แรงที่ว่านี้จะตั้งฉากกับทั้งทิศทางการไหลของกระแส และทิศทางของสนามแม่เหล็ก เราสามารถแสดงผลของแรงอันนี้ได้ด้วยการสร้างมอเตอร์แบบง่ายๆที่เรียกว่า โฮโมโพลาร์มอเตอร์ ดังวิธีทำในคลิปด้านล่าง:

8. บรรยากาศกิจกรรมวันนี้ครับ:

วันนี้ในวิทย์ม.ต้น เราคุยกันว่าหมอดูอาศัยจุดอ่อนในการทำงานของสมองเราเพื่อหากินอย่างไร (พวก Forer Effect, Confirmation…

Posted by Pongskorn Saipetch on Tuesday, November 17, 2020

One thought on “วิทย์ม.ต้น: อย่าโดนหลอกโดยหมอดูและผู้วิเศษทั้งหลาย, การเหนี่ยวนำไฟฟ้า, โฮโมโพลาร์มอเตอร์”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.