วิทย์ม.ต้นวันนี้เราพูดคุยกันหลายเรื่อง โดยสืบเนื่องจากข้อมูลที่เปลี่ยนไปจากหนังสือปลาที่ว่ายในสนามฟุตบอล ที่เขียนสิบกว่าปีที่แล้ว
- รู้จักจำนวนประชากรปัจจุบันที่มีประมาณ 7.8 พันล้านคน ดูกราฟการเติบโตและคาดการณ์ในอนาคต
แนะนำให้เด็กๆไปกดดูและเล่นต่อที่ Worldometer ด้วยนะครับ มีตัวเลขการเกิดการตายการเพิ่มวิ่งขึ้นด้วย
มีนักเรียนแนะนำให้เสิร์ชดูคำว่า population circle ด้วยครับ จะเห็นแผนที่ดังนี้ว่าในวงกลมเล็กๆมีคนอยู่ข้างในมากกว่าอยู่ข้างนอก:
2. เด็กๆรู้จักหน่วยความยาวที่เรียกว่าปีแสง คือระยะทางที่แสงเดินทางได้ใน 1 ปี
แสงมีความเร็วในสุญญากาศประมาณ 300,000 กิโลเมตรต่อวินาที หรือประมาณ 1 พันล้านกิโลเมตรต่อชั่วโมง (เร็วกว่าเสียงหรือเครื่องบินโดยสารประมาณล้านเท่า)
1 แสงก็คือระยะทางที่แสงเดินทางเป็นเส้นตรงในสุญญากาศเป็นเวลา 1 ปี ซึ่งเท่ากับประมาณ 9.46 ล้านล้านกิโลเมตร (หรือจำง่ายๆว่าเกือบๆ สิบล้านล้านกิโลเมตร)
ขนาดของกาแล็กซีทางช้างเผือกก็จะมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณแสนปีแสงกว่าๆ
3. เด็กดูคลิปเปรียบเทียบขนาดสิ่งต่างๆ:
4. เด็กๆรู้จักภาพที่ถ่ายด้วยกล้องโทรทรรศน์ฮับเบิลที่เรียกว่า Hubble Ultra-Deep Field ที่มีกาแล็กซี (ดาราจักร) ประมาณ 10,000 กาแลคซี ภาพนี้มีพื้นที่ประมาณเม็ดทรายที่เราเหยียดมือให้สุดแล้วจับเอาไว้ แสดงว่าทุกๆพื้นที่หนึ่งเม็ดทรายที่ปลายมือจะบดบังกาแล็กซีหลายพันถึงหมื่นกาแล็คซี:
5. ผมเล่าให้เด็กๆฟังว่าการกระตุ้นสมองด้วยคลื่นแม่เหล็ก (transcranial magnetic stimulation, TMS) แสดงว่าสิ่งที่เราเรียกว่าตัวตนของเราน่าจะเป็นรูปแบบกระแสไฟฟ้าที่ไหลเวียนในสมอง แนะนำให้เด็กๆไปอ่านเพิ่มเติมเผื่อเอามาประยุกต์ได้
6. ผมเอาคาลิเปอร์ดิจิตอลมาให้เด็กๆหัดใช้ เราทดลองเปลี่ยนเวลานานๆเป็นความยาวด้วย เช่นให้ชั่วชีวิตคน 100 ปียาว 1 มิลลิเมตร ระยะเวลาที่มนุษย์รู้จักปลูกพืชเกษตรกรรมก็จะยาว 10 เซ็นติเมตร ไดโนเสาร์สูญพันธุ์ห่างไป 650 เมตร และอายุจักรวาลจะประมาณ 140 กิโลเมตรหรือระยะทางกรุงเทพ-พัทยา
สามารถดูตัวอย่างการคำนวณทำนองนี้ที่โพสต์ “ถ้าจะพยายามเข้าใจช่วงเวลานานๆ…”
7. เด็กๆลองใช้คาลิเปอร์วัดความหนาของกระดาษและเส้นผมกัน ข้อมูลที่วัดอยู่ในสเปรดชีตนี้
8. ถ้าเด็กๆสนใจเรื่องขนาดของจักรวาล ลองอ่านบทความนี้ใน BBC เป็นไอเดียนะครับ
9. การบ้านส่งภายในพุธหน้าคืออ่านบทที่สองของหนังสือปลาที่ว่ายในสนามฟุตบอล แล้วเขียนสรุปความเข้าใจตนเอง ถ่ายรูปสรุปส่งให้ผม