วันอังคารที่ผ่านมาผมไปทำกิจกรรมวิทย์กับเด็กๆมาครับ เด็กประถมต้นประดิษฐ์ของเล่นจากหลอดกาแฟโดยพยายามให้ขว้างไปให้ไกลที่สุด แต่ต้องคำนึงถึงน้ำหนักด้วยเพราะคะแนนจะมาจากระยะทางหารด้วยน้ำหนัก เด็กประถมปลายได้ประดิษฐ์กรวยกระดาษต่อโดยคราวนี้ปล่อยจากที่สูงชั้นสองลงสู่เป้า พยายามประดิษฐ์ให้กรวยตกช้าๆแต่คกลงตรงๆครับ เด็กอนุบาลสามเรียนรู้วิธีประดิษฐ์อุปกรณ์ช่วยขนแก้วน้ำไม่ให้หกด้วยแรงโน้มถ่วงเทียม

(อัลบั้มบรรยากาศกิจกรรมต่างๆอยู่ที่นี่นะครับ กิจกรรมประถมคราวที่แล้วเรื่อง “ขว้างหลอดกาแฟ, การตกของกรวยกระดาษ, แรงโน้มถ่วงเทียม” ครับ รวมทุกกิจกรรมอยู่ที่นี่นะครับ)

ก่อนที่เข้าสู้ช่วงสิ่งประดิษฐ์ เด็กประถมได้ดูมายากลนี้ครับ ดูเฉพาะตอนแรกที่เป็นกล ยังไม่ดูส่วนเฉลยตอนหลังนะครับ ไว้ดูเฉลยหลังจากได้พยายามคิดพยายามอธิบายว่ากลแต่ละกลทำอย่างไรกันก่อนครับ กลวันนี้คือกลโต๊ะลอยได้ครับ:

กิจกรรมนี้ฝีกเด็กๆให้คิดแบบวิทยาศาสตร์ครับ มีการสังเกต การตั้งสมมุติฐานเพื่ออธิบายสิ่งที่สังเกตมา การตรวจสอบสมมุติฐานกับข้อมูลที่สังเกตมา การตั้งสมมุติฐานใหม่เมื่อสมมุติฐานเดิมขัดกับข้อมูล นอกจากนี้เราพยายามให้เด็กๆมีความกล้าคิดและออกความเห็นครับ

เด็กประถมต้นทำกิจกรรมต่อจากสัปดาห์ที่แล้วที่เอาหลอดพลาสติกมาประดิษฐ์ให้ขว้างได้ไกลๆ แต่คราวนี้มีโจทย์เพิ่มเติมคือเราต้องการให้มีน้ำหนักเบาด้วยครับ เราจะเอาระยะทางที่ขว้างได้มาหารด้วยน้ำหนัก ใครได้ระยะทางต่อน้ำหนักสูงสุดก็จะได้คะแนนมากสุดครับ เราไปขว้างบนลานข้างๆห้องเรียน เวลาขว้างต้องตกในแนวที่กำหนดด้วยครับ เราจดผลกันมาได้แบบนี้ครับ:

	มวล (g)	ระยะ (cm)	ระยะ (cm)	ระยะ (cm)	ระยะมากสุด (cm)	ระยะมากสุด / มวล (cm/g)
ซาช่า	3.3	170	260	260	260	79
ต้นน้ำ	3.3	500	780	520	780	236
อุ่น	1.7	300	310	300	310	182
ต้นข้าว	2.4	100	150	150	150	63
กอหญ้า	1.5	450	500	200	500	333
ซีน	3.4	450	500	200	500	147
เจ๋ง	2.1	200	200	520	520	248
ต้นบุญ	9.2	1030		320	1030	112
พ่อโก้	1.7				0	–
เอม	2.4	450	350	450	450	188
เรเน่	2.6				0	–
ทิกเกอร์	3.5	200	200	150	200	57
กินเจ	2	200	320	390	390	195
ขนมผิง	2.8		220		220	79
ริว	1.9				0	–

เด็กๆสนุกกับการเล่นและประดิษฐ์ครับ:

เด็กประถมปลายทำกิจกรรมต่อจากสัปดาห์ที่แล้วเหมือนกันครับ คราวนี้เอากรวยกระดาษขนาดต่างๆและความแหลมต่างๆมาปล่อยจากชั้นสอง พยายามให้ตกลงใปที่เป้าที่เป็นตะกร้าที่พื้นชั้นล่างครับ เด็กๆสนุกและเหนื่อยจากการเดินขึ้นลงบันไดครับ:

สำหรับเด็กอนุบาลสาม ผมสอนให้ประดิษฐ์อุปกรณ์สำหรับขนส่งแก้วน้ำไปที่ต่างๆแบบน้ำหกยากครับ ผมเอาตะกร้าผูกเชือกมาให้เด็กๆดู เอาแก้วใส่น้ำวางลงไป แล้วก็แกว่งตะกร้าไปมา ให้เด็กๆสังเกตผิวน้ำกันครับ

 เด็กๆสังเกตเห็นผิวน้ำอยู่นิ่งๆ ไม่กระเพื่อมหรือกระฉอกไปมา บางคนคิดว่ามันคือเยลลี่ด้วยซ้ำ ต้องเอานิ้วจิ้มดูให้เห็นว่าเป็นน้ำเหลวๆจริงๆ

สำหรับเด็กตัวเล็กๆผมใช้ตะกร้าพลาสติกเล็กๆแทนตะกร้าใหญ่ ให้เขาลองแกว่งกันเองครับ ผมเคยบันทึกวิธีประดิษฐ์ไว้ในรายการเด็กจิ๋ว & ดร.โก้ครับ:

สาเหตุที่น้ำไม่หกลงมาก็เพราะว่าการที่เราแกว่งแก้วไปมาอย่างนั้น ก้นแก้วจะเป็นตัวบังคับไม่ให้น้ำเคลื่อนที่ไปอย่างอิสระออกไปจากวงหมุน (เนื่องจากน้ำมีความเฉื่อย เมื่อมันเคลื่อนที่อย่างไรมันก็จะอยากเคลื่อนที่ไปอย่างเดิมด้วยความเร็วเดิม จนกระทั่งมีแรงมากระทำกับมัน ถ้าไม่มีก้นแก้วมาบังคับ น้ำก็จะกระเด็นไปในแนวเฉียดไปกับวงกลมที่เราแกว่งอยู่) ผลของการที่ก้นแก้วบังคับน้ำให้เคลื่อนที่เป็นวงกลมก็คือดูเหมือนมีแรงเทียมๆอันหนึ่งดูดน้ำให้ติดกับก้นแก้ว ทำหน้าที่เปรียบเสมือนแรงโน้มถ่วง เราเลยเรียกมันว่าแรงโน้มถ่วงเทียม 

ต่อไปเราออกไปนอกห้องกัน แล้วผมแกว่งให้แรงขึ้นจนข้ามศีรษะ แต่น้ำก็ยังติดอยู่ในกระป๋องไม่ได้หกลงมา ทำให้เด็กๆตื่นเต้นมากครับ พอทำให้ดูแล้ว เด็กๆก็ลองกันเอง สนุกกันใหญ่: