อัลบั้มภาพการเรียนการสอนอยู่ที่นี่ครับ

ถ้าสงสัยว่าไม่เห็นรูปหรือวิดีโอ เข้าไปดูที่เว็บ https://witpoko.com/ นะครับ ส่วนใหญ่ถ้าอ่านในเมล์จะไม่เห็นวิดีโอครับ สำหรับบันทึกการสอนต่างๆในอดีตเข้าไปดูที่ http://atriumtech.com/sci_kids/ นะครับ

(คราวที่แล้วเรื่อง “เด็กๆทำความรู้จักกับรอกกัน” ครับ)

วันอังคารที่ผ่านมานี้ผมไปทำกิจกรรมวิทยาศาสตร์กับเด็กๆกลุ่มบ้านเรียนปฐมธรรมมาครับ เวลาเริ่มเปิดเทอม ผมจะให้เด็กๆเห็นและเล่นกับภาพลวงตาต่างๆเพื่อให้รู้สึกคุ้นเคยว่าสมองเราถูกหลอกง่ายแค่ไหน และเราจะทำยังไงถึงจะถูกหลอกยากขึ้นครับ

แต่ก่อนอื่นทั้งเด็กประถมต้นและประถมปลายได้ดูวิดีโอคลิปนี้ครับ น่าทึ่งมาก:

คลิปแสดงวิธีพิมพ์รูปแบบลงบนวัตถุสามมิติโดยการลอยฟิล์มที่มีลวดลายบนผิวน้ำแล้วเอาวัตถุจุ่มลงไปครับ ลวดลายถูกคำนวณว่าจะต้องเป็นอย่างไรถึงจะติดกับพื้นผิวสามมิติพอดี

จากนั้นเด็กๆได้ดูภาพลวงตาต่างๆคือภาพเส้นบิดเบี้ยวที่ผมไปเอามาจาก เว็บ Quirkology:

เราทุกคนเห็นว่าเส้นในแนวนอนบิดเบี้ยวไปมา ไม่ใช่เส้นตรง แต่ถ้ามองเฉียงๆจากด้านข้าง หรือพิมพ์ออกมาใช้ไม้บรรทัดวัดจะพบว่ามันเป็นเส้นตรงทุกเส้น สาเหตุที่ตาและสมองเราเห็นเป็นเส้นโค้งเพราะพื้นที่สีดำที่มีตำแหน่งและขนาดไม่เป็นแบบแผนแน่นอน ทำให้ดูเหมือนมีความลึกตื้นนิดหน่อย ทำให้สมองเราวาดภาพผิดครับ เราไม่สามารถบังคับตัวเองให้เห็นเส้นตรงได้ด้วยซ้ำ มันสำคัญมากที่ต้องใช้เครื่องมือเช่นไม้บรรทัดมาช่วยวัดให้เราเข้าว่ามันเป็นเส้นตรงจริงๆ

ภาพลวงตาอีกภาพคือภาพเคลื่อนที่อันนี้ครับ

เราทุกคนจะเห็นว่ากล่องสีเหลืองและสีน้ำเงินขยับไม่พร้อมกันเวลามันไม่แตะกัน แต่ถ้าเราหยุดภาพแล้วพิมพ์ออกมาวัด เราจะพบว่าทุกกล่องเคลื่อนที่ขึ้นลงพร้อมๆกันครับ:

สาเหตุที่เราเห็นไม่พร้อมกันก็เพราะว่าพื้นหลังที่มีสีขาวและดำทำให้สมองเราใช้เวลาตัดสินใจไม่เท่ากันว่ากล่องสีเหลืองและน้ำเงินเคลื่อนที่ผ่านพื้นหลังสีต่างๆเมื่อไร

จากนั้นเด็กประถมต้นก็ได้ทดลองตัดกระดาษทำภาพลวงตา “อะไรยาวกว่า” กันครับ  วิธีทำก็คือเอากระดาษมาหนึ่งแผ่น พับครึ่ง แล้วหาจานหรืออะไรที่มีขอบเป็นวงกลม ไปทาบกับกระดาษ วาดลายตามขอบจานให้เป็นเส้นโค้งๆ แล้วขยับจานนิดหน่อยแล้ววาดลายอีก ตัดตามลายจนได้กระดาษสองชิ้นที่มีขนาดเท่ากันเป๊ะและมีรูปทรงคล้ายๆกล้วย  แต่ถ้ามาวางเรียงกัน อันที่อยู่ด้านล่างจะดูยาวกว่าอันด้านบนครับ ดูคลิปนะครับ:

สำหรับเด็กประถมปลาย หลังจากดูภาพลวงตาสองแบบด้านบนไปแล้วก็ตัดและประกอบตุ๊กตากระดาษแข็งที่เหมือนหันหน้ามองเราเสมอเมื่อเรามองด้วยตาข้างเดียวครับ หลักการก็คือสมองเราจะตีความว่าหน้าของคนหรือสัตว์ใดๆจะโค้งนูนออกมา ถ้าเราทำหน้าให้เว้าเข้าไปและระบายสีให้เหมาะสม สมองก็จะตีความว่าเป็นหน้านูนๆ และตีความว่าหน้าหันมามองเราด้วยครับ รูปปั้นที่ดวงตาเว้าเข้าไปก็อาศัยหลักการนี้ทำให้ดูเหมือนว่ารูปปั้นมองตามเราครับ ดูคลิปนะครับ:

แบบกระดาษเหล่านี้ผมเอามาจากลิงค์ของ Brusspup และที่มีคนโพสต์ไว้ใน imgur และเว็บอื่นๆโดยหาใน Google ด้วยคำว่า “3D dragon illusion” ครับ  ผมรวมมาวางไว้ที่นี่เพื่อให้เอาไปลองสะดวกๆนะครับ:

ต่อไปนี้คือบรรยากาศและบันทึกการเรียนรู้ของเด็กๆครับ อัลบั้มเต็มอยู่ที่นี่นะครับ