อัลบั้มภาพการเรียนการสอนอยู่ที่นี่ครับ

ถ้าสงสัยว่าไม่เห็นรูปหรือวิดีโอ เข้าไปดูที่เว็บ https://witpoko.com/ นะครับ ส่วนใหญ่ถ้าอ่านในเมล์จะไม่เห็นวิดีโอครับ

(คราวที่แล้วเรื่อง “คุยกับเด็กๆเรื่องยาน Curiosity ทดลองเรื่องความยืดหยุ่น และเล่นของเล่นไจโรสโคปกับเด็กอนุบาล” อยู่ที่นี่ครับ)

เมื่อวานนี้ผมไปสอนเด็กๆกลุ่มบ้านเรียนปฐมธรรม กลุ่มบ้านเรียนภูมิธรรม และอนุบาลบ้านพลอยภูมิครับ วันนี้ทำการทดลองเกี่ยวกับความยืดหยุ่นโดยสร้างและยิงเครื่องยิงแบบในเกม Angry Birds สำหรับเด็กประถม และไปเล่นแป้งข้าวโพดกับเด็กอนุบาลครับ

สำหรับเด็กประถม ผมเอาของเล่นที่เรียกว่าสลิงกี้ (Slinky) ซึ่งก็คือสปริงขนาดใหญ่เห็นได้ชัดนั่นเอง ผมปล่อยให้มันยืดหดยืดหดให้เด็กๆดู เด็กๆสังเกตเห็นว่าเมื่อผมให้สปริงยาวๆสั่น มันจะสั่นช้ากว่าตอนให้สปริงสั้นๆสั่น เช่นเดียวกันกับไม้บรรทัดยาวๆจะสั่นช้ากว่าไม้บรรทัดสั้นๆ ผมหวังว่าเด็กๆจะจำภาพเหล่านี้ได้เมื่อเขาโตขึ้นและเรียนเรื่องสปริง ค่า k ของสปริง และการสั่น คือความถี่ในการสั่นเพิ่มขึ้นตามความแข็งของสปริง (หรือค่า k ของสปริงนั่นเอง) และถ้าเราตัดสปริงให้สั้นลง ค่า k ของสปริงจะมากขึ้นทำให้สั่นเร็วขึ้นนั่นเอง

สลิงกี้ยืดๆหดๆครับ

ไม้บรรทัดสั่นครับ

 ผมบอกเด็กๆต่อว่าของที่เราเห็นว่าแข็งๆเช่นกระเบื้อง หิน เหรียญโลหะ กระจก ฯลฯ นั้น ต่างก็สามารถสั่นได้ทั้งนั้น แม้ว่าตาเราจะมองเห็นได้ยาก แต่เรารับรู้ถึงการสั่นได้จากเสียงของมันเวลาเราไปเคาะมันนั่นเอง

จากนั้นก็ถึงเวลาสนุก ผมเอาของเล่นที่ใช้หนังยางเป็นตัวดีดไม้หนีบผ้าออกไปคล้ายๆในเกม Angry Birds ที่ปล่อยนกออกไปชนหมู ผมลองใช้หนังยางยาว (สามเส้นต่อกัน) และหนังยางสั้น (สองเส้นต่อกัน) เมื่อยึดออกมาเท่าๆกัน หนังยางสั้นจะยิงได้ไกลกว่า (เหมือนกับสปริงสั้นมีค่า k มากกว่าสปริงยาว) นอกจากนี้ของเล่นอันนี้มีที่วัดมุมเพื่อช่วยในการเล็งด้วยครับ

ของเล่นหน้าตาเป็นอย่างนี้ครับ

เราตั้งเป้าไว้ที่ระยะต่างๆและเด็กๆก็ทดลองยิงด้วยมุมต่างๆและระยะยางยืดต่างๆกันแล้วปรับไปปรับมาให้โดนเป้า สำหรับเด็กป.3-5 เขาจะจดข้อมูลต่างๆเหล่านี้แล้วปรับค่ากันเองเพื่อเล็ง สำหรับเด็กป.1-2 ผมและคุณครูจะช่วยแนะนำว่าให้ทดลองมุมอะไรและยืดยางเท่าไร

ผมถามเด็กๆว่าเวลากระสุนไม้หนีบผ้าลอยออกไป มันวิ่งเป็นเส้นรูปร่างอย่างไร เด็กๆตอบได้ว่ามันโค้ง ผมถามต่อว่าโค้งเหมือนครึ่งวงกลมไหม เด็กๆบางคนบอกว่าไม่เป็นครึ่งวงกลม แต่เหมือนภูเขามากกว่า ผมจึงบอกว่าใช่แล้ว ถ้าเรายิงกระสุนโดยไม่มีแรงต้านจากอากาศ เส้นทางโค้งของกระสุนจะหน้าตาคล้ายๆภูเขา มีชื่อเรียกว่าพาราโบลา (Parabola) ถ้ามีแรงต้านจากอากาศ เส้นทางตอนตกจะตกลงมาชันกว่าตอนวิ่งขึ้น

ตัวอย่างบันทึกมุม ความยืดของหนังยาง และบริเวณกระสุนตกครับ

คุณอ้อ (ภรรยาผม) แนะนำการบ้านให้เด็กๆกลับไปประดิษฐ์เครื่องยิงแบบนี้กันครับ โดยที่จะเน้นความแม่นยำ ไม่เน้นความแรง แล้วเราจะมาทดสอบความแม่นยำกันคราวหน้า

ต่อไปเป็นคลิปและภาพบรรยากาศในห้องเรียนและบันทึกของเด็กๆครับ อัลบั้มเต็มอยู่ที่นี่ครับ

สำหรับเด็กอนุบาลสาม ผมให้เด็กๆเล่นกับ “โคลน” ที่ทำจากแป้งข้าวโพดผสมน้ำ  วิธีทำก็คือเอาแป้งข้าวโพดใส่ภาชนะแล้วค่อยๆใส่น้ำเข้าไปทีละน้อย เอียงไปเอียงมาให้น้ำผสมกับแป้งและกวนไปมาจนเละเหมือนโคลน ต้องระวังอย่าใส่น้ำมากไปจนใส

ส่วนผสมแป้งข้าวโพดและน้ำอันนี้มีความพิเศษคือถ้าเราค่อยๆเท”โคลน”นี้ มันจะไหลเป็นของเหลว แต่ถ้าเรากดหรือเขย่าแรงๆ มันจะกลายเป็นของแข็ง! เนื่องจากมันมีเส้นใยเล็กๆเต็มไปหมด ถ้าเรากดหรือเขย่าแรงๆ เส้นใยไม่มีเวลาพอที่จะค่อยๆไหลผ่านกันได้ เส้นใยจึงยังยึดกันอยู่ทำให้แป้งข้าวโพดผสมน้ำทำตัวเหมือนของแข็ง จากนั้นผมก็ให้เด็กๆเอามือจิ้มๆเข้าไปที่ส่วนผสม เด็กๆก็จะพบว่าถ้าค่อยๆกดมันจะเป็นของเหลว ถ้าจิ้มแรงๆมันจะเป็นของแข็ง (ผมมีคำอธิบายมากกว่านี้เมื่อเคยทดลองเรื่องนี้กับเด็กประถมเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ครับ)

เด็กๆได้ทดลองกันพอสนุกสนาน มือเลอะกันไปทุกคนครับ